نوار عصب و عضله چهار اندام فوقانی و تحتانی با بیمه تکمیلی 1402

در این مقاله قصد داریم ضمن آشنا کردن شما با نوار عصب و عضله چهار اندام، تعرفه‌های سال 1402 را خدمت شما ارائه کنیم. ابتدا اجازه دهید به بررسی این موضوع بپزدازیم که نوار عصب و عضله چیست و در تشخیص چه بیماری‌هایی کاربرد دارد.

سلول‌ها یا رشته‌های عصبی پیام‌های عصبی را از مغز و نخاع به عضلات منتقل می‌کنند. در واقع آن‌ها دستوراتی که از مغز و نخاع صادر می‌شوند را به سرعت به اطلاع عضلات می‌رسانند. این پیام‌ها می‌توانند باعث انقباض و انبساط عضلات، راه رفتن، نفس کشیدن و حتی صحبت کردن بشوند. در صورتی که عضلات آسیب ببینند ممکن است پاسخ مناسبی به پیام‌های عصبی ندهند همچنین اگر اعصاب حرکتی آسیب ببینند ممکن است پیام‌های غیر طبیعی به عضلات ارسال کنند.

اگر فردی مشکلات عضلانی یا عصبی داشته باشد، پزشک ممکن است نوار عصب و عضله برای او تجویز کند. این مشکلات شامل موارد زیر است:

• ضعف یا سفت شدن عضلات
• تحلیل عضلات
• اسپاسم
• ناتوانی در کنترل عضلات
• اختلال در تنفس، صحبت و بلعیدن
• درد مداوم پا، ساق پا، بازو یا دست
• بی‌حسی، گز گز شدن و فلج شدن اندام‌ها

نوار عصب و عضله(EMG and NCV test) در تشخیص محل و شدت بیماری به پزشک برای تشخیص درست و صحیح‌تر بیماری کمک بسیار زیادی می‌کند.

نوار عصب و عضله چهار اندام آزمایشی است که در آن عملکرد سیستم عصبی و تاثیری که بر عضلات دارد ارزیابی می‌شود. چهار اندارم فوقانی و تحتانی به معنای دو دست و دو پا می‌باشد.

در ادامه با انواع مختلف نوار عصب و عضله و همچنین سوالات متداول در این زمینه آشنا می‌شوید.

بیشتر بدانید: نوار عصب و عضله اندام تحتانی و 4 فاکتور کلیدی که باید بدانید

نوار عصب و عضله دست

نوار عصب و عضله دست (hand EMG and NCV test) یک آزمایش برای اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی عضلات و اعصاب دست است. این آزمایش به تشخیص بیماری‌هایی که بر روی عملکرد دست‌ تاثیر می‌گذارند، کمک می‌کند مانند: سندرم تونل کارپال، عصب‌های آسیب دیده و عضلات آسیب دیده.

در آزمایش EMG، الکترودهای سوزنی وارد عضلات دست می‌شوند و پیام‌های الکتریکی را در حالت استراحت و انقباض عضلات دست ثبت می‌کنند. در آزمایش EMG این موضوع بررسی می‌شود که آیا عضلات به پیام‌های عصبی به درستی پاسخ می‌دهند یا خیر.

در آزمایش NCV، الکترودها روی پوست از قسمتی که اعصاب از زیر آن‌ها عبور می‌کنند قرار می‌گیرند و شوک‌های الکتریکی ملامی را ارسال می‌کنند. در آزمایش  NCV این موضوع بررسی می‌شود که پیام‌های عصبی چقدر سریع و چقدر صحیح در طول رشته‌های عصبی حرکت می‌کنند.

نوار عصب و عضله دست (EMG و NCV) معمولا باهم تجویز می‌شوند و برای تشخیص محل و شدت آسیب و یا بیماری که عملکرد دست را مختل کرده مورد استفاده قرار می‌گیرند. این آزمایش‌ها همچنین می‌توانند تفاوت بین آسیب عصبی و آسیب عضلانی را به خوبی تشخیص دهند.

نوار عصب و عضله پا

نوار عصب و عضله پا (foot EMG and NCV test) یک آزمایش تشخیصی برای اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی اعصاب و عضلات پا است. این آزمایش‌ها می‌توانند اخلالاتی که عملکرد پاها را تحت تاثیر قرار داده شناسایی کنند. این اختلالات شامل این موارد هستند: اختلالات اعصاب محیطی، سیاتیک و اختلالات عضلانی.

در آزمایش EMG، الکترودهای سوزنی وارد عضلات پا می‌شوند و پیام‌های الکتریکی را در زمان استراحت و انقباض عضلانی ثبت می‌کنند. در آزمایش EMG پا این موضوع بررسی می‌شود که آیا عضلات به پیام‌های عصبی به خوبی پاسخ می‌دهند یا خیر.

در آزمایش NCV پاها، الکترودها روی پوست از قسمتی که اعصاب از زیر آنها عبور می‌کنند قرار می‌گیرند و شوک‌های الکتریکی خفیفی را ارسال می‌کنند. در آزمایش  NCV این موضوع بررسی می‌شود که پیام‌های عصبی چقدر سریع و چقدر صحیح در طول عصب‌ها حرکت می‌کنند.

نوار عصب و عضله پا (EMG و NCV)معمولا باهم تجویز می‌شوند و برای تشخیص محل و شدت آسیب و یا بیماری که عملکرد پا را مختل کرده مورد استفاده قرار می‌گیرند. این آزمایش‌ها همچنین می‌توانند تفاوت بین آسیب عصبی و آسیب عضلانی را به خوبی تشخیص دهند.

نوار عصب و عضله چه بیماری‌هایی را تشخیص می‌دهد؟

نوار عصب و عضله (EMG and NCV test) تست‌هایی برای اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی عضله‌ها و عصب‌ها است. نوار عصب و عضله برای تشخیص بسیاری از بیماری‌ها مفید است. بیماری‌هایی مانند:

اسکلروزیس چندگانه: یک بیماری پیشرونده عصبی عضلانی است که باعث ضعف و ناتوانی عضلانی در فرد بیمار می‌شود.

سندرم تونل کارپال: این بیماری با تاثیر گذاری بر روی عصب میانی مچ دست باعث ایجاد حس سوزش، گزگز شدن و بی حس شدن در دست و انگشتان می‌شود.

چارکوت ماری توث: یک بیماری ارثی عصبی است که عصب‌های حسی و حرکتی پایین تنه را متاثر می‌کند و باعث ضعف عضلانی، بد شکل شدن پاها، مشکل در راه رفتن و بی حس شدن می‌شود.

سندروم لمبر ایتان: این بیماری ارتباط بین اعصاب و عضلات را مختل می‌کند و باعث ضعف و خستگی می‌شود، اغلب با سرطان ریه در ارتباط است.

دیستروفی عضلانی: یک بیماری مزمن است که به ماهیچه‌های اسکلتی آسیب می‌رساند باعث حس ضعف و عدم توانایی در کنترل حرکات بدن می‌شود.

میاستینی گراویس: یک بیماری خود ایمنی است که ماهیچه‌های اسکلتی را ضعیف می‌کند و در زمان فعالیت شدید بدنی بدتر می‌شود. اغلب روی بینایی، جویدن غذا، صحبت کردن، قورت دادن و نفس کشیدن تاثیر می‌گذارد.

مشکلات عصبی در ستون فقرات: مانند فتق یا بیرون زدگی دیسک که باعث درد، بی حسی، گزگز شدن و یا ضعف در کمر، گردن، دست ها و پاها می‌شود.

اختلال عصبی عضلانی: مانند بتولیسم، که بر روی انتقال پیام‌های عصبی از اعصاب به عضلات تاثیر می‌گذارد باعث ضعف و ناتوانی می‌شود.

تشنج: که از عوارض جانبی فعالیت الکتریکی غیر نرمال مغز است که باعث تغییرات رفتاری، حرکتی، احساسی و سطح هوشیاری می‌شود.

برای مطالعه سوابق و تخصص دکتر رفیع‌زاده این مقاله را مطالعه کنید.

هزینه نوار عصب و عضله در سال 1402

عامل های زیادی در تعیین قیمت نوار عصب و عضله (EMG and NCV test) تاثیر گذار است. هزینه‌ی نوار عصب و عضله نسبت به نواحی بدن و تعداد عضله متفاوت است. نوع دستگاهی در که در مرکز درمانی استفاده می‌شود در قیمت گزاری تاثیر زیادی دارد. هر چقدر ناحیه مورد آزمایش بزرگتر و بیشتر باشد قیمت افزایش میابد مثلا اگر هر دو دست آزمایش شوند هزینه بیشتری نسبت به یک دست دارد.

نوار عصب و عضله شامل دو نوع تست است. یک، الکترومیوگرافی (EMG) و دو، سرعت هدایت عصبی(NCV). اگر پزشک معالج هر دو تست را برای شما تجویز کند هزینه‌ی شما را افزایش پیدا می‌کند.

هزینه‌های مرکز نوار عصب و عضله ویستان

تعرفه بیمه‌های مختلف برای نوار عصب و عضله سال 1402

بسته به نوع بیمه‌ای که تحت پوشش آن هستید نرخ آزمایش متفاوت خواهد بود. معمولا بیمه‌های نیروهای مسلح و بیمه‌های بانکی درصد بالاتری از هزینه آزمایش را تحت پوشش قرار می‌دهند اما بیمه تامین اجتماعی درصد پایین‌تری را پوشش می‌دهد.

اشخاصی که بیمه تکمیلی دارند غالبا هزینه‌ای برای نوار عصب و عضله پرداخت نمی‌کنند.

برای مطمئن شدن از درصد پوشش بیمه خود قبل از انجام تست با نمایندگی بیمه خود تماس بگیرید و اطلاعات کامل را دریافت کنید.

برای آشنایی بیشتر با خدمات گروه ویستان می‌توانید صفحه خدمات دکتر رفیع‌زاده را مطالعه کنید.

نوار عصب و عضله چه خطراتی دارد؟

به طور کلی پروسه نوار عصب و عضله ایمن و با ریسک بسیار کمی است اما ممکن است در گاهی از مواقع آسیب‌هایی به همراه داشته باشد که شامل موارد زیر می‌باشد:

• احساس درد در جایی که الکترود سوزنی آنجا را تحریک کرده است. این معمولا خفیف و موقتی است اما بعضی اشخاص ممکن است درد شدید‌تری را احساس کنند.
• خونریزی و یا کبودی در جایی که سوزن وارد بدن شده است. این شرایط بیشتر در زمانی رخ می‌دهد که فرد از قبل دچار اختلالات خونریزی باشد و یا اینکه داروهای رقیق کننده خون مصرف کرده باشد.
• عفونت در محل وارد شدن سوزن. این مورد نادر است اما در مواقعی که سوزن استریل نباشد و یا پوست کاملا تمیز نشده باشد ممکن است اتفاق بیافتد.
• آسیب به عصب به دلیل استفاده از الکترود سوزنی یا تحریک الکتریکی. این مورد بسیار نادر است اما در مواقعی که سوزن بیش از حد درون عضله فرو برود و یا جریان الکتریکی خیلی زیاد باشد ممکن است اتفاق بیافتد.
• درد عضلانی بعد از آزمایش. این مورد کاملا طبیعی است و معمولا چند روز پس از آزمایش برطرف می‌شود.

برای کاهش خطرات نوار عصب و عضله (EMG and NCV test)، شما بایستی دستورالعمل پزشک و تکنسین را که آزمایش را انجام می‌دهند، دقیقا اجرا کنید. همچنین شما باید مصرف هر گونه دارویی که ممکن است نتیجه آزمایش شما را تغییر بدهد یا خطری در آزمایش برایتان داشته باشد را به پزشک اطلاع دهید. همچنین شما باید هرگونه علائم یا نشانه‌های غیر طبیعی از عفونت بعد از آزمایش را به متخصص مغز و اعصاب خود اطلاع دهید.

تفاوت نوار عصب و عضله EMG و NCV چیست؟

EMG و NCV دو نوع آزمایش تشخیصی هستند که فعالیت الکتریکی عضلات و اعصاب بدن را اندازه‌گیری می‌کنند. آن‌ها تفاوت‌ها و شباهت‌هایی باهم دارند؛ مانند:

شباهت‌ها:

• هر دو آزمایش به تشخیص بیماری‌های عصبی و عضلانی کمک می‌کنند؛ مانند نروپاتی، سندروم تونل کارپال و ضعف عضلات.
• هر دو آزمایش با چسباندن الکترودها به پوست سیگنال‌های الکتریکی را ثبت می‌کنند.
• هر دو تست به طور کلی ایمن و بدون ریسک هستند، اما ممکن است باعث کمی ناراحتی، خونریزی، کبودی، عفونت و یا آسیب عصبی شوند.

تفاوت‌ها:

• EMG مخفف، Electromyography است، NCV مخفف، Nerve Conduction Velocity به معنای سرعت هدایت الکتریکی است.
• EMG سیگنال‌های الکتریکی درون عضلات را اندازه‌گیری می‌کند، در حالی که NCV سیگنال‌های الکتریکی درون عصب‌ها را اندازه‌گیری می‌کند.
• EMG به این صورت است که در طول آزمایش الکترودهای سوزنی در عضلات فرو می‌روند، در حالی که در NCV الکترود روی پوست قرار می‌گیرد و پالس‌های الکتریکی ضعیفی را به عصب ارسال می‌کند.
• در آزمایش  EMG ما متوجه می‌شویم که عضله پاسخ درستی به سیگنال‌های عصبی می‌دهد یا خیر؛ در صورتی که آزمایش NCV مشخص می‌کند سیگنال‌های عصبی چقدر سریع و صحیح در طول رشته‌های عصبی حرکت می‌کنند.

آماده شدن برای آزمایش

برای آماده شدن برای آزمایش‌های EMG و NCV شما باید مراحل زیر را انجام دهید:

• با پزشک خود در مورد قطع کردن مصرف داروهای قبلی خود پیش از انجام آزمایش مشورت کنید. بعضی از داروها مانند رقیق کننده‌های خون و شل کننده‌های عضلانی، ممکن است در نتیجه‌ی آزمایش اختلال ایجاد کند.
• برای پاک کردن پوست خود از چربی‌ها، قبل از انجام آزمایش استحمام کنید. از لوسیون‌ها، کرم‌ها و اتکلن‌ها بر روی پوست خود استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است روی دقت آزمایش تاثیر بگذارد.
• لباس راحت و گشاد بپوشید تا بتوانید به نقاط مختلف بدن دسترسی داشته باشید و یا اینکه بتوانید به راحتی آنرا دربیاورید. شما بایستی منطقه‌ای از بدن خود را که قرار است آزمایش روی آن انجام شود را آزاد بگذارید.
• در صورتی که در بدن خود دستگاه ضربان ساز و یا هر وسیله‌ی الکتریکی دیگری دارید حتما به پزشک یا تکنسین خود اطلاع دهید؛ زیرا که ممکن است خطراتی را برای شما در طول آزمایش داشته باشد.
• آرام باشید و دستورالعمل‌های پزشک خود را در طول آزمایش دنبال کنید. ممکن است از شما بخواهند که عضلات خود را شل و یا سفت کنید. همچنین ممکن است روی پوست خود شوک‌های الکتریکی ضعیفی را احساس کنید.

نوار عصب وعضله چقدر طول می‌کشد؟

طول مدت آزمایش بستگی به تعداد عضله و عصب‌های مورد آزمایش و گسترش آسیب و بیماری دارد. به هر حال معمولا آزمایش EMG حدود 30 تا 60 دقیقه و آزمایش NCV حدود 15 تا 30 دقیقه طول می‌کشد. به طور کلی زمان مورد نیاز برای هر دو آزمایش در بازه 45 دقیقه تا 2 ساعت قرار می‌گیرد.

پزشک برای چه کسانی نوار عصب و عضله تجویز می‌کند؟

گاهی اوقات ما دردی در قسمت‌های مختلف بدن خود احساس می‌کنیم و فکر می‌کنیم که برای عضله ما اتفاقی افتاده و یا اینکه آسیب دیده است. اگر چه ممکن است این حدس درست باشد اما در بسیاری از موارد این درد ناشی از آسیب دیدن عصب‌های بدن ما هست.

اگر دردی که احساس می‌کنید طولانی مدت همراه شما است بایستی که برای یافتن علت آن به پزشک مراجعه کنید.

برای همه‌ی ما ممکن است این اتفاق بیافتد که بعد از بلند کردن شی سنگین و یا فشار آوردن ناگهانی به بدن دردی در نواحی مختلف بدن احساس کنیم. در اکثر موارد این درد موقتی است و پس از چند روز خوب می‌شود. اما زمانی که طولانی مدت درد احساس می‌کنید مثلا برای چند ماه، باید به پزشک مراجعه کنید و بعد از معاینه ممکن است پزشک برای شما نوار عصب و عضله تجویز کند تا علت دقیق درد شما را تشخیص دهد.

نوار عصب و عضله برای بیمارانی تجویز می‌شود که دائما علائم زیر را دارند:

• گرفتگی و درد عضلات
• گز گز شدن و یا بی حس شدن قسمتی از بدن
• ضعف عضلات

نوار عصب و عضله برای تشخیص چه بیماری‌هایی مفید است؟

نوار عصب و عضله در تشخیص بیماری‌های زیر مفید است:

• آسیب‌های عضلانی و عصبی، مانند دیستروفی عضلات
• مشکلات عصبی در ستون فقرات، مانند دیسک کمر
• اختلالات عصبی در سایر نقاط بدن، مانند سندرم تونل کارپال
• اختلالات اعصاب محیطی در دست‌ها و پاها
• بی حسی اعضای مختلف بدن
• بیماری خود ایمنی سندرم گیلین باره، که در این بیماری سیستم ایمنی بدن به اعصاب پاها و دست‌ها حمله می‌کند.

این آزمایش‌ها همچنین می‌توانند میزان بهبود فرد بیمار از یک آسیب عصبی را مشخص کنند.

نتیجه‌ی آزمایش EMG

نتیجه‌ی آزمایش EMG مشخص می‌کند که عصب‌هایی که ماهیچه‌های ما را کنترل می‌کنند چقدر خوب کار می‌کنند. آزمایش EMG فعالیت الکتریکی عضلات در حالت استراحت و منقبض را اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش همچنین سرعت و قدرت پیام‌های عصبی که به سمت عضلات حرکت می‌کنند را اندازه‌گیری می‌کند.

یک نتیجه‌ی خوب و نرمال در آزمایش EMG، هیچگونه فعالیت الکتریکی در زمانی که عضلات در وضعیت استراحت هستند را نشان نمی‌دهد. همچنین در زمان انقباض یک الگو منظم و یکنواخت الکتریکی را نشان می‌دهد. این نشان می‌دهد که عضلات و عصب‌ها سلامت هستند و وظیفه خود را به خوبی انجام می‌دهند.

در یک نتیجه غیر طبیعی آزمایش EMG، فعالیت الکتریکی در زمان استراحت عضلات دیده می‌شود و  در زمان انتقباض الگوی نامنظم یا غیر طبیعی از فعالیت الکتریکی دیده می‌شود. این ممکن است به دلیل عضلات آسیب دیده، عصب آسیب دیده و یا اختلال در ارتباط بین عصب و عضله باشد.

آزمایش EMG می‌تواند طیف وسیعی از بیماری‌های عصب و عضلانی را تشخیص دهد، مانند: نروپاتی، میوپاتی، میاستنیا گراویس، ای ال اس، سندرم تونل کارپال و دیستروفی عضلانی. آزمایش EMG همچنین می‌تواند محل و شدت بیماری یا آسیب را مشخص کند.

نتیجه آزمایش NCV

نتیجه آزمایش NCV نشان می‌دهد که سیگنال‌های الکتریکی چقدر سریع و خوب در طول رشته‌های عصبی حرکت می‌کنند. در آزمایش NCV با تحریک‌های ملایم و ثبت پاسخ آن‌ها، سرعت و قدرت سیگنال‌های عصبی اندازه‌گیری می‌شود.

در یک نتیجه آزمایش طبیعی تست NCV، سیگنال‌های عصبی با سرعت و قدرت نرمال در رشته‌های عصبی حرکت می‌کنند که نشان دهنده سلامت و عملکرد خوب اعصاب است. در آزمایش NCV سرعت طبیعی سیگنال‌های عصبی در بازه 50 تا 60 متر در ثانیه می‌باشد؛ باید به این نکته نیز توجه داشت که این عدد بستگی به عوامل مختلفی دارد ازجمه: سن، جنسیت، تاریچه پزشکی بیمار و قسمتی از بدن که مورد آزمایش است.

در نتیجه غیر طبیعی آزمایش NCV سرعت حرکت سیگنال‌های عصبی کندتر و قدرت آن ضعیف‌تر است، که به معنای آن است که آسیب یا اختلالی در رشته‌های عصبی وجود دارد. این نتیجه نشان دهنده وجود اختلالی در اعصاب است، اختلالاتی مانند: نروپاتی، سندرم تونل کارپال، سیاتیک و یا فتق یا بیرون زدگی دیسک. یک نتیجه غیر طبیعی از آزمایش NCV همیچنین می‌تواند محل و شدت آسیب عصبی را مشخص کند.

آزمایش NCV می‌تواند به تشخیص بیماری‌های عصبی و عضلانی بسیاری کمک کند، اختلالات عصبی و عضلانی مانند: سندرم گیلین باره، بیماری شارکوت ماری توث، سندرم لمبرت ایتان، دیستروفی عضلانی، میاستنیا گراویس، تشنج و بیماری‌های دیگر.

معمولا آزمایش  NCV با آزمایش EMG انجام می‌شود که فعالیت الکتریکی در عضلات را اندازه‌گیری می‌کند.

چه زمانی پزشک نوار عصب و عضله تجویز می‌کند؟

اگر بیمار دچار اختلالات زیر باشد پزشک برای تشخیص محل و شدت آسیب نوار عصب و عضله تجویز میکند.

• سندرم گیلین باره؛ سیستم ایمنی بدن به بخشی از سیستم عصبی حمله می‌کند.
• سندرم تونل کارپال؛ عصب ناحیه ساعد دست تحت فشار قرار می‌گیرد و بیمار در انگشتان خود احساس درد و بی‌حسی می‌کند.
• بیماری شارکوت ماری توث؛ یک بیماری ارثی است که سبب ضعف عضلات پا می‌شود.
• فتق یا بیرون زدگی دیسک کمر؛ عضروفی که دیسک‌های کمر را احاطه کرده است شکسته می‌شود و ماده ژلاتینی آن به بیرون رانده می‌شود. این شرایط به نخاع و عصب‌های اطراف آن فشار وارد می‌کند می‌تواند باعث حس درد در پاها و بازوها شود.
• سیاتیک؛ پاره شدن دیسک کمر باعث می‌شود به عصب سیاتیک فشار وارد شود. درد گزگز و بی حس شدن از علائم معروف این بیماری هستند.
• اختلالات اعصاب محیطی؛ اعصاب محیطی مسئول ارسال اطلاعات از مغز و نخاع به تمام بدن و بالعکس است. هنگامی که اعصاب محیطی آسیب ببیند فرد ممکن است ضعف، بی‌حسی عضلات و درد در دست‌ها و پاهای خود احساس کند.

مواردی که ذکر شد از شایع ترین اختلالات سیستم عصبی بدن است. ممکن است این علائم در نواحی دیگری از بدن نیز رخ بدهند. در اغلب موارد با تشخیص به موقع، در مراکز نوار عصب و عضله، این اختلالات قابل درمان هستند.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم دلایل مختلفی که پزشک ممکن است برای شما نوار عصب و عضله تجویز کند را بررسی کنیم و همچنین تعرفه‌های سال 1402 برای نوار عصب و عضله با بیمه‌های مختلف بیان شد.

همیشه دردهایی که در نقاط مختلف بدن خود احساس میکنیم به معنای آسیب دیدن عضلات ما نیستند بلکه ممکن است علت آن آسیب دیدن سلول‌های عصبی بدن ما باشد. در صورتی که درد مداومی در بدن خود احساس می‌کنید یا بدنتان گاهی اوقات بی حس می‌شود، لازم است برای تشخیص به موقع و درمان آن به پزشک مراجعه کنید تا در صورت نیاز برای شما نوار عصب و عضله تجویز شود. راه‌های ارتباطی با دکتر رفیع زاده را می‌توانید مشاهده کنید.