درمان اختلالات خواب:  زیاد و کم خوابیدن، پریدن از خواب 1402

خداحافظی با اختلالات خواب

اختلال خواب چیست؟

 اختلالات خواب  زیاد و کم خوابیدن، پریدن از خواب، نرفتن به مرحله خواب عمیق و سخت به خواب رفتن یا خواب آلودگی در طول روز  است.

 دلایل اختلالات خواب چیست؟

 بیماری‌های روانپزشکی مانند اضطراب، بیماری های تنفسی  ، عوارض مصرف دارو ،تغییرات مرتبط با سن در ریتم شبانه روزی، تغییرات محیطی، تغییرات سبک زندگی، مشکلات فیزیولوژیکی از جمله دلایل اختلالات خواب می باشند .

 اختلال خواب چه عوارضی دارد ؟

اختلال خواب می تواند عملکرد طبیعی، فیزیکی، ذهنی، اجتماعی و عاطفی فرد را مختل کند .بی خوابی باعث کم شدن انرژی بدن، تاثیر منفی  روی خلق و خو ،   سلامت بدن و عملکرد شغلی و کیفیت زندگی ما و هم چنین  خواب آلودگی و خستگی در طول روز، ضعیف شدن حافظه و یادآوری مطالب ، افزایش اشتباهات فردی و  افزایش تصادفات را در پی خواهد داشت .

 چند مدل اختلالات خواب وجود دارد ؟

دندان قروچه یا فشار دادن غیر ارادی دندانها در هنگام خواب ،ناتوانی در بیدار شدن و خواب رفتن در زمان های قابل قبول ، پرخوابی، بی خوابی، بیداری ناگهانی از خواب همراه با  وحشت شبانه ،شب ادراری ، حرکت ناگهانی و غیر ارادی دست و پاها در خواب ،حرکت سریع چشم و …..

 بدن انسان مثل  هر سیستمی نیاز به استراحت  برای بازیابی خود دارد. زمانی که  بدن ما به خواب میرود و روز بعد بیدار می‌شود  خستگی قبل از بین میرود و بدن ما آماده شروع دوباره است .بی خوابی و کاهش میزان انرژی بدن یک اختلال شایع خواب می باشد .

 راههای درمان خانگی بد خوابی

به طور منظم ساعت مشخصی برای  به خواب رفتن داشته باشید و در ساعت مشخصی صبح از خواب بیدار شوید این الگو را در روزهای تعطیل هم حفظ کنید.

سعی کنید در طول روز فعالیت های منظم داشته باشید و ورزش کنید این کار باعث کیفیت خواب شبانه خواهد بود، داروهای مصرفی خود را کنترل کنید خیلی از داروها و مصرف بیش از حد داروها موجب  بی خوابی می شوند، چرت بعداز ظهر را محدود کنید، در زمان بی خوابی سعی کنید مصرف کافئین  ،چای، قهوه و  الکل را محدود کرده و حتی الامکان  مصرف نکنید.

رژیم غذایی تان را تغییر بدهید چند ساعت قبل از خواب کربوهیدرات مصرف نکنید اگر قند و کربوهیدرات زیاد مصرف کنید بدن شما مشغول به سوزاندن آنها می شود و برای به خواب رفتن دچار مشکل می شوید پس باید برای قبل از خواب مصرف  قند ،غلات و  حبوبات را کاهش بدهید یک رژیم کم کربوهیدرات بهترین گزینه می باشد.

منیزیم و پتاسیم بهترین غذا برای کمبود خواب هستند. استرستان را  از بین ببرید .  قبل از خواب از غذاهای پرحجم سنگین و چرب  استفاده نکنید  و سعی کنید شام را دو ساعت قبل از خواب میل کنید .برای خوابتان محیط آرام مهیا کنید، حمام آب گرم ،خواندن کتاب، گوش دادن به موسیقی های ملایم برای خواب بهتر به  شما کمک می کند .

چه بیماری هایی باعث اختلال خواب می‌شوند؟

 بیماری های  مانند آسم ،دیابت ،دردهای مزمن،  بیماری های قلبی، انواع سرطان ها ، مشکلات گوارشی  مانند بازگشت اسید معده به مری، تیروئید پرکار، پارکینسون ،آلزایمر باعث مشکلات در خواب می شوند .

بهترین غذاها برای درمان اختلالات  خواب  چیست؟پتاسیم  ومنیزیم   بهترین ماده های غذایی برای درمان بی خوابی می باشد پتاسیم  تولید سروتونین را بیشتر میکند سروتونین هم به  آرام شدن کمک می کند ، منیزیم آرام ساز هست  به عنوان ماده معدنی آرام ساز معروف است .

بوقلمون، ماهی، مرغ ،کدو حلوایی، سیب زمینی شیرین ،شیر، سبزی‌های برگ‌دار مانند جوی دوسر ،کنجد، تخمه آفتابگردان ، ویتامین های گروه ب :  گوشت ارگانیک ،جگر سبزیجات برگ‌دار سرشار از ویتامین های گروه ب هستند.

 چه غذاهایی در زمان بی خوابی ممنوع است ؟

 اگر مشکل بی خوابی دارید بعد از ظهر ها اصلا کافئین و قهوه  ننوشید. غذاهای پرچرب باعث کند شدن گوارش  بدهضم  شدن غذا می شوند، سعی کنید قبل از خواب غذای سرخ کردنی میل نکنید.

اختلالات خواب به مجموعهای از شرایطی گفته میشود که به طور مستمر مانع از خوب خوابیدن یک فرد میگردد. این اختلالات میتواند ناشی از بیماریهای روانپزشکی، تنفسی، گوارشی، روماتیسمی، ایمنی، کلیوی و یا عوامل شغلی، استرس، عادات بد و سن باشد. اختلالات خواب میتواند عواقب وخیمی برای سلامت جسمی و روانی فرد داشته باشد. برخی از انواع رایج اختلالات خواب عبارتند از:

• بیخوابی (Insomnia): عدم توانایی در خوابیدن یا حفظ خواب به اندازه کافی.
• اختلال در چرخه خواب و بیداری (Circadian Rhythm Sleep Disorder): ناهماهنگی بین ساعت بیولوژیکی فرد و ساعت محیطی که باعث میشود فرد در زمان نامناسبی خواب یا بیدار باشد.
• آپنه خواب (Sleep Apnea): قطع نفس در طول خواب که باعث میشود فرد برای تنفس به طور ناگهانی بیدار شود.
• پاراسومنیا (Parasomnia): مجموعهای از رفتارها یا حالات ذهنی غیرعادی که در طول خواب یا بیداری نسبی رخ میدهند. مثلا کابوس، راه رفتن در خواب، حرف زدن در خواب و یا فلج خواب.
• خواب آلودگی مفرط (Hypersomnia): خوابیدن بیش از حد در طول روز یا شب که باعث میشود فرد احساس خستگی، بیتوجهی و کاهش عملکرد داشته باشد.

برای درمان اختلالات خواب، روشهای مختلفی وجود دارد که بسته به نوع و شدت اختلال، میتوان از آنها استفاده کرد. برخی از این روشها عبارتند از:

• روشهای رفتاری و شناختی (Behavioral and Cognitive Methods): شامل تغییر عادات و رفتارهایی که خواب را تحت تاثیر قرار میدهند. مثلا رعایت بهداشت خواب، تنظیم زمان خواب و بیداری، مدیریت استرس، تمرینات تنفسی و آرامسازی و یا درمان شناختی متمرکز بر خواب.
• دارو درمانی (Pharmacotherapy): شامل مصرف داروهایی که به افزایش خواب یا کاهش بیداری کمک میکنند. مثلا بنزودیازپینها، آنتیهیستامینها، ملاتونین و یا استیمولانها.
• روشهای جراحی و دستگاهی (Surgical and Device Methods): شامل استفاده از دستگاههایی که به تنظیم تنفس یا فشار هوا در طول خواب کمک میکنند. مثلا دستگاه CPAP، دستگاه MAD و یا جراحی بینی، گلو و فک.

گر شما علائمی از اختلالات خواب دارید، بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک میتواند با معاینه و آزمایشات، نوع و شدت اختلال خواب شما را تشخیص دهد و روشهای درمانی مناسب را به شما پیشنهاد کند. برخی از روشهای درمانی عبارتند از:

• دارو درمانی: شامل مصرف داروهایی که به خواب یا بیداری شما کمک میکنند. مثلا بنزودیازپینها، آنتیهیستامینها، ملاتونین و یا استیمولانها.
• روشهای رفتاری و شناختی: شامل تغییر عادات و رفتارهایی که خواب را تحت تاثیر قرار میدهند. مثلا رعایت بهداشت خواب، تنظیم زمان خواب و بیداری، مدیریت استرس، تمرینات تنفسی و آرامسازی و یا درمان شناختی متمرکز بر
• روشهای جراحی و دستگاهی: شامل استفاده از دستگاههایی که به تنظیم تنفس یا فشار هوا در طول خواب کمک میکنند. مثلا دستگاه CPAP، دستگاه MAD و یا جراحی بینی که به درمان کمک میکنند .

مقایسه بین درمان های مختلف برای اختلالات خواب

درمان های مختلف برای اختلالات خواب بستگی به نوع و شدت اختلال دارند. برخی از روش های رایج درمان اختلالات خواب عبارتند از:

• روش های رفتاری و شناختی: شامل تغییر عادات و رفتارهایی که خواب را تحت تاثیر قرار میدهند. مثلا رعایت بهداشت خواب، تنظیم زمان خواب و بیداری، مدیریت استرس، تمرینات تنفسی و آرامسازی و یا درمان شناختی متمرکز بر خواب جزء آن می باشند .

برای مقایسه بین این روش ها، میتوان به موارد زیر توجه کرد:

• روش های رفتاری و شناختی معمولاً کمترین عوارض جانبی را دارند و میتوانند به بهبود کیفیت خواب و عملکرد روزانه کمک کنند. اما این روش ها نیازمند تعهد و همکاری فرد هستند و ممکن است نتایج آنها به سرعت ظاهر نشوند.
• دارو درمانی میتواند به سرعت و اثربخشی بالا به فرد کمک کند تا خواب بهتری داشته باشد. اما این روش ها ممکن است عوارض جانبی مانند خواب آلودگی، سردرد، خشکی دهان، اعتیاد و یا تداخل با داروهای دیگر داشته باشند. همچنین ممکن است اثر آنها با زمان کاهش یابد و یا باعث اختلال در چرخه خواب و بیداری شود.
• روش های جراحی و دستگاهی میتوانند برای اختلالات تنفسی مربوط به خواب مانند آپنه خواب مفید باشند. اما این روش ها ممکن است نیازمند هزینه بالا، تحمل ناراحتی، مراقبت مداوم و یا عوارض جراحی باشند.

بهترین متخصص برای درمان اختلالات خواب کیست؟

دکتر شبنم رفیع زاده

دکتر مهسا موسوی

بهترین کلینیک برای درمان اختلالات خواب کجاست ؟کلینیک مغز و اعصاب ویستان

نتیجه گیری

به طور کلی، برای انتخاب بهترین روش درمان برای اختلالات خواب، لازم است که با یک پزشک متخصص مشورت کنید و عوامل مختلفی مانند نوع و شدت اختلال، علت و عوارض آن، سن و وضعیت سلامتی، اهداف و ترجیحات شما را در نظر بگیرید.